Sevgili öğrenciler, 6.Sınıf birimli oran ve birimsiz oran konu anlatımı sayfamıza hoş geldiniz. Konu anlatımı sayfamız aşağıda yer almaktadır. Anlatımı dikkatlice incelemenizi önerir, hepinize başarılar dileriz.
Birimli Oran Birimsiz Oran Konu Anlatımı
Oran birimli oran ve birimsiz oran olmak üzere ikiye ayrılır. Birimli oran daha çok fen bilimleri dersinde karşımıza çıkarken birimsiz oran ise matematikte daha çok karşımıza çıkmaktadır.
Birimsiz Oran
Aynı birimli (aynı türden) çoklukların oranına birimsiz oran denir. Örneğin Ali’nin boyunun Ayşe’nin boyuna oranı birimsiz orandır çünkü her ikisi de aynı türdendir, yine Ali’nin kilosunun Ayşe’nin kilosuna oranı birimsiz orandır. Fakat Ali’nin boyunun Ayşe’nin kilosuna oranı birimsiz oran olmaz, çünkü aynı tür birimlere sahip değillerdir. Ali’nin boyu uzunluktur metre yada santimetre olarak yazılır, Ayşe’nin kilosu ise ağırlıktır kilogram olarak yazılır. Bunlar aynı tür olmadıklarından bu oranda birimsiz oran olamaz.[mathjax]
Birimli Oran
Farklı birimli (farklı türden) çoklukların oranına birimli oran denir. Örneğin yukarıda bahsettiğimiz Ali’nin boyunun Ayşe’nin kilosuna oranı birimli bir orandır. Çünkü farklı türden birimleri vardır.
ÖRNEK: Aşağıda sözel olarak verilen oranların birimli oran mı yoksa birimsiz oran mı olduklarını belirtelim.
- Kırmızı kalem sayısının mavi kalem sayısına oranı → Birimsiz oran
- Kız öğrenci sayısının erkek öğrenci sayısına oranı → Birimsiz oran
- Bir arabanın fiyatının başka arabanın fiyatına oranı → Birimsiz oran
- Bir arabanın fiyatının başka arabanın ağırlığına oranı → Birimli oran
- İki kişinin boylarının uzunlukları oranı → Birimsiz oran
- Bir kişinin boyunun diğer kişinin yaşına oranı → Birimli oran
ÖRNEK: Aşağıda kesir olarak verilen oranların birimli oran mı yoksa birimsiz oran mı olduklarını belirtelim.
$$\frac{35\;cm}{70\;cm}$$ → Birimsiz oran
$$\frac{25\;km}{3\;saat}$$ → Birimli oran
$$\frac{25\;km}{3\;saat}$$ → Birimli oran
ÖRNEK: Bir araba Artvin’den Trabzon’a 170 kilometrelik yolu 2 saatte gidiyor. Buna göre geçen zamanın arabanın aldığı yola oranını dakika/metre olarak bulunuz.
ÇÖZÜM: Bu soruda birim dönüşümleri yapmamız gerekiyor. Araba bu yolu 2 saatte almış fakat bizden dakika olarak istendiği için saati dakikaya çevirmeliyiz, aynı şekilde yol 170 kilometre iken bunu da metre olarak istediğinden kilometreyi de metreye çevirmemiz gerekiyor.
2 saat=2.60 dakika=120 dakika
170 km=170.1000 m=170000 m
Şimdi geçen zamanın arabanın aldığı yola oranını yazalım:
$$\frac{2\;sa}{170\;km}$$=$$\frac{120\;dk}{170000\;m}$$ buluruz.
Bu ifade sadeleşebilir, payı ve paydayı 40 ile bölebiliriz öyleyse cevap;
$$\frac{120\;dk}{170000\;m}$$=$$\frac{3\;dk}{4250\;m}$$ olacaktır.
Konu ile ilgili test çözmek için tıklayın.
